CHƯƠNG TRÌNH
Rèn luyện đội viên Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh
Giai đoạn 2018 - 2022
---------------
Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2017 - 2022 về công tác phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh và bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng; Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2017 - 2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương ban hành Chương trình “Rèn luyện đội viên Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh giai đoạn 2018 - 2022” với những nội dung cụ thể như sau:
I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU
1. Mục đích
- Tạo phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp trong đội viên, thiếu niên và nhi đồng trên các lĩnh vực học tập, rèn luyện và sinh hoạt; góp phần nâng cao chất lượng đội viên, chất lượng hoạt động Đội và phong trào thiếu nhi; thực hiện có hiệu quả công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục thiếu niên, nhi đồng.
- Giúp đội viên, thiếu niên và nhi đồng thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy, xứng đáng là con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ; phấn đấu trở thành đội viên Đội TNTP Hồ Chí Minh và đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
- Tạo môi trường để đội viên, thiếu niên và nhi đồng được tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng, phát triển tư duy và hình thành những thói quen tốt.
2. Yêu cầu
- Việc triển khai thực hiện phải được tiến hành đồng bộ, thường xuyên và khoa học; đảm bảo thiết thực, hiệu quả, phù hợp với tâm sinh lí lứa tuổi đội viên, thiếu niên và nhi đồng.
- Phát huy sự tham gia phối hợp của gia đình, nhà trường và các lực lượng xã hội trong việc hướng dẫn, theo dõi, giúp đỡ đội viên, thiếu niên và nhi đồng thực hiện tốt các nội dung rèn luyện trong chương trình.
II. ĐỐI TƯỢNG RÈN LUYỆN
1. Dự bị đội viên: Dành cho nhi đồng từ lớp 1 đến lớp 3.
2. Rèn luyện đội viên:
- Hạng Măng non: Dành cho đội viên lớp 4 và lớp 5.
- Hạng Sẵn sàng: Dành cho đội viên lớp 6 và lớp 7.
- Hạng Trưởng thành: Dành cho đội viên lớp 8 và lớp 9.
Đối với các em thiếu niên chưa được kết nạp vào Đội TNTP Hồ Chí Minh thực hiện các tiêu chí rèn luyện theo khối lớp học của mình.
III. NỘI DUNG, HÌNH THỨC RÈN LUYỆN
1. Nội dung rèn luyện
- Kính yêu Bác Hồ và hiểu biết truyền thống.
- Rèn luyện đạo đức, nếp sống và hiểu biết pháp luật.
- Thi đua học tập, tìm hiểu khoa học.
- Rèn luyện sức khỏe và kỹ năng.
- Yêu Sao, yêu Đội, tiến bước lên Đoàn.
2. Hình thức rèn luyện
- Đội viên, thiếu niên và nhi đồng tự rèn luyện.
- Rèn luyện theo sự hướng dẫn của phụ trách Đội.
- Rèn luyện qua các buổi sinh hoạt Sao, sinh hoạt Đội.
- Rèn luyện qua các phong trào, các hoạt động của Đội và nhà trường.
- Rèn luyện qua các hoạt động xã hội, cộng đồng.
IV. YÊU CẦU ĐẠT ĐƯỢC
A. Dự bị đội viên
1. Yêu cầu chung
- Tìm hiểu về Bác Hồ và thuộc 5 điều Bác Hồ dạy; hát đúng bài hát Quốc ca.
- Hiếu thảo, lễ phép, biết vâng lời người lớn và đoàn kết bạn bè.
- Chăm chỉ học tập, giữ vở sạch, viết chữ đẹp.
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân và rèn luyện những thói quen có ích.
- Tích cực tham gia sinh hoạt Sao nhi đồng và tìm hiểu Nghi thức Đội.
2. Yêu cầu cụ thể
2.1. Nhi đồng lớp 1
- Biết hai tên gọi khác của Bác Hồ; kể được 1 câu chuyện, thuộc được 1 bài thơ và 1 bài hát về Bác Hồ.
- Thuộc lời hứa của nhi đồng, có ít nhất một việc làm tốt giúp đỡ gia đình hoặc bạn bè.
- Biết giữ vệ sinh trường, lớp và nơi công cộng; bỏ rác đúng nơi quy định.
- Nhớ tên sao và biết được ý nghĩa của tên sao; thực hiện tốt các yêu cầu của anh chị phụ trách Sao.
- Biết xếp hàng một, hàng đôi, động tác nghỉ, nghiêm; biết ít nhất 2 trò chơi trong sinh hoạt Sao, 2 bài hát và 2 mẩu chuyện của nhi đồng.
2.2. Nhi đồng lớp 2
- Biết quê nội, quê ngoại của Bác Hồ; kể được 1 câu chuyện, thuộc được 2 bài thơ và 2 bài hát về Bác Hồ.
- Thực hiện đúng lời hứa của nhi đồng, có ít nhất hai việc làm tốt giúp đỡ gia đình, bạn bè.
- Nhớ số điện thoại Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em; nhận biết được ít nhất 10 biển báo giao thông.
- Biết chơi ít nhất 3 trò chơi vận động; phòng tránh một số tai nạn và phòng bệnh thông thường: Điện giật, bỏng, chảy máu cam, cảm cúm…
- Biết thực hiện các động tác cá nhân tại chỗ và di động; biết ít nhất 3 trò chơi trong sinh hoạt Sao, 3 bài hát và 3 mẩu chuyện của nhi đồng.
2.3. Nhi đồng lớp 3
- Biết được những nơi Bác Hồ đã sống tuổi niên thiếu, năm Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước và năm Bác trở về Việt Nam; biết ngày tháng năm và địa điểm nơi thành lập tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh; biết tiểu sử tóm tắt về anh hùng liệt sĩ Kim Đồng.
- Biết đọc sách báo của nhi đồng; biết nói lời cảm ơn và xin lỗi; có ít nhất ba việc làm tốt giúp đỡ gia đình, bạn bè.
- Biết các nhóm quyền của trẻ em được quy định trong Công ước của Liên hợp quốc về Quyền Trẻ em, Luật trẻ em 2016; biết một số biển báo giao thông dành cho người đi bộ.
- Biết hướng dẫn các em nhỏ giữ gìn vệ sinh; trồng và chăm sóc ít nhất một cây xanh.
- Thuộc bài hát Đội ca và lời hứa của đội viên; biết ý nghĩa của Khăn quàng đỏ, huy hiệu Đội, khẩu hiệu Đội. Biết thực hiện động tác chào kiểu đội viên, tháo thắt Khăn quàng đỏ, hô đáp khẩu hiệu Đội.
B. Hạng Măng non
1. Yêu cầu chung
- Tìm hiểu về Bác Hồ và làm theo 5 điều Bác Hồ dạy; thực hiện tốt lời hứa của đội viên và các yêu cầu đối với đội viên.
- Trung thực, biết giữ lời hứa, đoàn kết với bạn bè.
- Thực hiện tốt nhiệm vụ học tập ở trường và ở nhà.
- Tích cực rèn luyện sức khỏe, kỹ năng phòng chống xâm hại trẻ em và tai nạn thương tích.
- Tìm hiểu lịch sử Đội, các tấm gương anh hùng nhỏ tuổi; thực hiện các phong trào của Đội; tích cực tham gia sinh hoạt Đội và phụ trách Sao nhi đồng.
2. Yêu cầu cụ thể
2.1. Đội viên lớp 4
- Kể tên được 2 đất nước mà Bác Hồ đã đến trong thời gian đi tìm đường cứu nước và 2 công việc Bác đã làm; kể được tên 5 đội viên đầu tiên và 1 câu chuyện về tấm gương anh hùng liệt sĩ tuổi thiếu niên; biết các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh của địa phương mình.
- Thuộc tên các nhóm quyền của trẻ em được quy định trong Công ước của Liên hợp quốc về Quyền Trẻ em, Luật trẻ em 2016. Biết một số quy tắc giao thông, biển báo, biển chỉ dẫn, tín hiệu giao thông dành cho người đi xe đạp.
- Tích cực tham gia các hoạt động trải nghiệm, rèn luyện kỹ năng, phòng chống tai nạn thương tích do chi đội, liên đội tổ chức.
- Biết các dấu đi đường khi hành quân cắm trại; biết một số trò chơi theo nhóm; bài hát, múa trong sinh hoạt tập thể. Biết được vị trí, phương hướng của trường học, trạm y tế, đồn công an nơi cư trú.
- Biết và nêu được ý nghĩa các phong trào truyền thống của Đội: Kế hoạch nhỏ, Nghìn việc tốt; tích cực tham gia các phong trào do chi đội, liên đội phát động; thuộc và thực hiện đúng các động tác với cờ; biết ba bài trống quy định của Nghi thức Đội; giúp đỡ ít nhất một bạn thiếu niên được kết nạp vào Đội.
2.2. Đội viên lớp 5
- Hiểu biết tóm tắt về lịch sử Đội TNTP Hồ Chí Minh; tích cực tham gia các phong trào của Đội; kể được ít nhất hai câu chuyện về tấm gương anh hùng liệt sĩ tuổi thiếu niên; biết xác định vị trí thủ đô và tỉnh, thành phố nơi mình đang sinh sống trên bản đồ Việt Nam.
- Biết và thực hiện các quyền và bổn phận của mình theo Luật Trẻ em. Chấp hành nghiêm chỉnh các quy định an toàn đối với người đi bộ và đi xe đạp.
- Biết thăm hỏi, chúc mừng; tham gia tập luyện một môn thể thao yêu thích; tích cực ủng hộ, giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn.
- Tích cực tham gia các sân chơi sáng tạo, khoa học do chi đội, liên đội tổ chức.
- Biết sử dụng các nút dây thông dụng; biết một số kỹ năng truyền tin trong sinh hoạt tập thể; thuộc và thực hiện đúng các yêu cầu đối với đội viên, các yêu cầu trong đội hình, đội ngũ và điểm số ở phân đội, chi đội.
C. Hạng Sẵn sàng
1. Yêu cầu chung
- Tìm hiểu về Bác Hồ và thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy; biết các địa chỉ đỏ tại địa phương của mình.
- Khiêm tốn, dũng cảm, tránh xa các thói hư, tật xấu, giúp bạn cùng tiến bộ.
- Học tập chuyên cần, có phương pháp, biết áp dụng bài học vào thực tiễn.
- Biết giúp đỡ gia đình, chăm sóc sức khỏe bản thân; tích cực rèn luyện các kỹ năng an toàn và kỹ năng thực hành xã hội.
- Tìm hiểu lịch sử Đội, thực hành đúng Nghi thức Đội, tích cực tham gia sinh hoạt và các hoạt động của Đội.
V. TỔ CHỨC KIỂM TRA, CÔNG NHẬN HOÀN THÀNH VÀ SỬ DỤNG KẾT QUẢ RÈN LUYỆN
1. Tổ chức kiểm tra
1.1. Thời gian kiểm tra: Công tác kiểm tra việc thực hiện các tiêu chí rèn luyện của đội viên, thiếu niên và nhi đồng được tiến hành thường xuyên, liên tục theo chủ đề, chủ điểm của từng tháng, quý và năm học. Việc tổ chức kiểm tra có thể đưa vào một phần thời gian của buổi sinh hoạt hoặc tổ chức thành một buổi kiểm tra riêng biệt thông qua các hoạt động tập thể của Đội, hoạt động ngoài giờ lên lớp của nhà trường.
1.2. Hình thức kiểm tra: Căn cứ tình hình cụ thể của địa phương, đơn vị để lựa chọn các hình thức kiểm tra cho phù hợp, đảm bảo phương châm "Học mà vui - vui mà học"; tạo khí thế vui tươi, ấn tượng, tự hào trong đội viên, thiếu niên và nhi đồng. Hình thức kiểm tra cần vận dụng sáng tạo thông qua các hoạt động:
- Kiểm tra thông qua hoạt động hàng ngày của tập thể Đội với đội viên, thiếu niên; của Sao Nhi đồng với nhi đồng.
- Kiểm tra thông qua các buổi sinh hoạt Sao, sinh hoạt Đội theo chủ đề, chủ điểm hàng tuần, hàng tháng.
- Kiểm tra thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chương trình của nhà trường.
- Kiểm tra thông qua các phong trào, các hoạt động tập thể của Đội.
Tùy thuộc vào mỗi hình thức, việc kiểm tra các tiêu chí rèn luyện của đội viên, thiếu niên và nhi đồng có thể phân công cho Giáo viên làm tổng phụ trách Đội, giáo viên phụ trách các chi đội, lớp nhi đồng, giáo viên các môn học có liên quan; Ban chỉ huy chi đội, Phụ trách Sao nhi đồng thực hiện, đảm bảo kiểm tra, đánh giá đúng các yêu cầu đạt được của từng tiêu chí.
2. Công nhận hoàn thành
2.1. Đánh giá xếp loại
Việc đánh giá quá trình thực hiện chương trình rèn luyện đội viên được thực hiện theo hình thức xếp loại đạt và không đạt, cụ thể như sau:
- Đối với từng tiêu chí rèn luyện: Được công nhận hoàn thành khi có 50% nội dung của tiêu chí rèn luyện trở lên được đánh giá xếp loại đạt yêu cầu. Tùy theo điều kiện thực tế, các đơn vị có thể có các hình thức công nhận hoàn thành từng tiêu chí cho phù hợp. Dưới 50% nội dung của tiêu chí rèn luyện xếp loại không đạt yêu cầu sẽ không được công nhận hoàn thành tiêu chí rèn luyện.
- Đối với từng hạng rèn luyện: Được công nhận hoàn thành khi có 100% nội dung các tiêu chí của hạng rèn luyện trở lên được đánh giá xếp loại đạt yêu cầu.
2.2. Cấp giấy chứng nhận hoàn thành
Giấy chứng nhận hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên do Hội đồng Đội Trung ương ban hành, thống nhất quản lý trong cả nước. Giấy chứng nhận gồm 04 loại:
- Hoàn thành Chương trình Dự bị đội viên: Cấp cho nhi đồng, thiếu niên lớp 3 sau khi đã rèn luyện và được kiểm tra, công nhận hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên Hạng Dự bị đội viên.
- Hoàn thành Hạng Măng non: Cấp cho đội viên lớp 5 sau khi đã rèn luyện và được kiểm tra, công nhận hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên Hạng Măng non.
- Hoàn thành Hạng Sẵn sàng: Cấp cho đội viên lớp 7 sau khi đã rèn luyện và được kiểm tra, công nhận hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên Hạng Sẵn sàng.
- Hoàn thành Hạng Trưởng thành: Cấp cho đội viên lớp 9 sau khi đã rèn luyện và được kiểm tra, công nhận hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên Hạng Trưởng thành.
3. Sử dụng kết quả rèn luyện
3.1. Xét kết nạp đội viên Đội TNTP Hồ Chí Minh
- Đối với nhi đồng: Tổ chức cho các em hoàn thành các tiêu chí rèn luyện trong thời gian từ lớp 1 đến lớp 3. Hết học kỳ I của năm học lớp 3, những em đã được công nhận hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên ở bậc Dự bị đội viên, có đủ các điều kiện theo quy định của Điều lệ Đội TNTP Hồ Chí Minh sẽ được xét kết nạp đội viên Đội TNTP Hồ Chí Minh.
- Đối với các em thiếu niên chưa được kết nạp vào Đội: Tổ chức cho các em rèn luyện các tiêu chí theo khối lớp học của mình ở từng hạng rèn luyện. Những em đã hoàn thành tối thiểu 50% tiêu chí rèn luyện theo khối lớp học của mình ở từng hạng rèn luyện, có đủ các điều kiện theo quy định của Điều lệ Đội TNTP Hồ Chí Minh sẽ được xét kết nạp đội viên Đội TNTP Hồ Chí Minh.
3.2. Xét danh hiệu Cháu ngoan Bác Hồ
Các em đội viên, thiếu niên và nhi đồng đã đăng ký rèn luyện và hoàn thành 100% các tiêu chí theo lớp của hạng rèn luyện, có đủ các điều kiện khác theo quy định tiêu chuẩn danh hiệu Cháu ngoan Bác Hồ sẽ được xét công nhận danh hiệu Cháu ngoan Bác Hồ của năm học đó.
3.3. Xét giới thiệu kết nạp đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
Các em đội viên đã đăng ký rèn luyện và hoàn thành 100% các tiêu chí theo lớp của hạng trường thành, có đủ các điều kiện theo quy định của Điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh sẽ được xét giới thiệu kết nạp đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.